Siapa
Sultanul Auliya?
Sudah tidak asing di
lingkungan kita saat sebelum mengawali doa berwasilah dengan Syaikh Abdul Qadir
al-Jailani yang terkadang disematkan julukan Sulthan al-Auliya’. Apa yang
dimaksud gelar itu? Jamaah La Tansa, Kertajaya Surabaya
Jawaban:
Banyak para ulama ahli hadis yang
menegaskan bahwa Syaikh Abdul Qadir al-Jailani adalah salah satu wali Allah.
al-Hafidz Ibnu Rajab al-Hanbali (murid Ibnu Qayyim), ketika mengulas biografi
Syaikh Abdul Qadir, berkata:
عبد
القادر بن أبي صالح بن عبد الله بن جنكي دوست بن أبي عبد الله بن عبد الله الجيلي ثم البغدادي، الزاهد: شيخ العصر،
وقدوة العارفين، وسلطان المشايخ، وسيد أهل الطريقة في وقته، محيي الدين أبو محمد،
صاحب المقامات والكرامات، والعلوم والمعارف، والأحوال المشهورة. (ذيل
طبقات الحنابلة ج 1 / ص 118)
“Ia adalah syaikh masa itu, panutan
para wali, pemimpin (sultan) para masyayikh, pemuka ahli tarekat di masanya,
pemilik kedudukan (disisi Allah) dan karamah…” (Dzail Thabaqat al-Hanabilah
1/118)
Begitu pula al-Hafidz adz-Dzahabi
berkata:
“Syaikh Abdul Qadir adalah seorang
Imam, berpengetahuan, zuhud, wali, panutan, syaikhul Islam, bendera para
wali….” (Siyar A’lam an-Nubalaa’ 20/439).
Di halaman berikutnya adz-Dzahabi
berkata:
وكان
يقال: إنه القطب (سير أعلام
النبلاء ج 20 / ص 446)
“Disebutkan bahwa dia adalah wali
Quthub” (20/446)
Siapa wali Quthub itu? Ibnu Khaldun
berkata:
وظهر
في كلام المتصوفة القول بالقطب، ومعناه رأس العارفين (مقدمة ابن
خلدون ج
1 / ص 285)
“Dalam ilmu Tasawuf ada istilah
Quthub, yaitu pimpinan wara wali” (Muqaddimah Ibnu Khaldun 1/285)
Tidak sedikit dari para ulama yang menyebut gelar
‘Quthub’ ini pada Syaikh Abdul Qadir al-Jailani, diantaranya al-Hafidz
as-Suyuthi (Lubbu al-Bab 1/04), Ahli Fikih Ibnu Hajar asy-Syafii (Fatawa
al-Haditsiyah 1/752), Ahli Hadis Syaikh as-Sindi (Hasyiyah Ibnu Majah 7/243),
Ahli Hadis Syaikh Mulla Ali al-Qari (Syarah Musnad Abi Hanifah 1/454 dan Syarah
Misykat al-Mashabih 5/230), Ahli Tafsir al-Alusiy (Ruh al-Ma’ani 5/262), Syaikh
ath-Thahawi al-Hanafi (Hasyiyah ath-Thahawi 2/5), dan lain sebagainya.
Darimana istilah Quthub tersebut?
al-Hafidz Ibnu Hajar menjawab:
وقال
شيخه ابن حجر في فتاويه وأما القطب فورد في بعض الآثار (فيض القدير - ج
3 / ص 220)
“Quthub telah ada dalam sebagian
atsar sahabat/tabiin” (al-Hafidz al-Munawi, Faidl al-Qadiir 3/220).
Dan
istilah Sultan al-Auliya (pimpinan para wali) telah ditemukan jauh sebelum masa
Syaikh Abdul Qadir, misalnya adalah:
ونسبته إلى سلطان الأولياء إبراهيم بن أدهم مستفيضة مشهورة
وقد وقفت على كتابات لعلماء دمشق على هذه النسبة كثيرة (خلاصة الأثر في أعيان القرن الحادي
عشر للمرادي ج 2 / ص 18)
“Menisbatkannya kepada Sultan
al-Auliya’ Ibrahim bin Adham (w. 206 H) telah popular. Dan banyak saya temukan
nisbat ini dalam kitab-kitab ulama Damaskus” (Khulashat al-Atsar 2/18)
Dan ulama lain yang disebut Sultan
Auliya’ adalah:
قال مولانا
خالد: إلى سلطان الأولياء شاه عبد الله الدهلوي (حلية البشر في تاريخ القرن الثالث
عشر المؤلف : عبد الرزاق البيطار ج 1 / ص 452)
“Maulana Khalid berkata: Kepada
Sultan al-Auliya’ Syah Abdullah ad-Dahlawi (w. 750 H)” (Hilyatul Basyar 1/452)
Wallahu A’lam.
حلية
البشر في تاريخ القرن الثالث عشر عبد الرزاق البيطار - (ج 2 / ص 63)
الغوث
الأعظم والقطب الأكرم السيد عبد القادر الجيلاني قدس الله سره
الفتاوى
الحديثية لابن حجر الهيتمي - (ج 1 / ص 752)
القطب
الرباني الشيخ عبد القادر الجيلاني نفع الله به
حاشية
السندي على ابن ماجه - (ج 7 / ص 243)
الْقُطْبُ
الرَّبَّانِيُّ وَالْغَوْثُ الصَّمَدَانِيُّ الشَّيْخ عَبْدُ الْقَادِرِ
الْجِيلَانِيُّ
شرح
مسند أبي حنيفة لملا علي القاري- (ج 1 / ص 454)
للقطب الرباني السيد عبد
القادر الجيلاني
مرقاة
المفاتيح شرح مشكاة المصابيح - (ج 15 / ص 230)
القطب الرباني والغوث
الصمداني السيد عبد القادر الجيلان
لب
اللباب في تحرير الأنساب للسيوطي - (ج 1 / ص 104)
القادري:
للولي القطب الشيخ عبد القادر الجيلاني طريقة
مجلة
التاريخ العربي - (ج 1 / ص 10757)
الشيخ
عبد القادر الجيلاني سلطان الأولياء في عرف التصوف الطرقي والشعبي
مجلة
المنار - (ج 33 / ص 17)
سلطان
الأولياء الشيخ عبد القادر الجيلاني - قدس سره العالي –
تفسير
الألوسي - (ج 5 / ص 262)
للقطب الرباني سيدي عبد
القادر الجيلاني قدس الله تعالى سره
حاشية
الطحاوي على المراقي - (ج 2 / ص 5)
القطب عبد القادر الجيلاني
ذيل
طبقات الحنابلة - (ج 1 / ص 119)
وذكر
الشيخ عز الدين بن عبد السلام شيخ الشافعية: أنه لم تتواتر كرامات أحد من المشايخ
إلا الشيخ عبد القادر، فإن كراماته نقلت بالتواتر.
Silahkan isi komentar yang sopan, dan sesuai dengan konten, dan jangan menyisipkan link aktif maupun non aktif.
EmoticonEmoticon